رساله طراحی بازآفرینی شهرداری دارای 100 صفحه با فرمت ورد وقابل ویرایش
فهـــــــرست
چکیده 1
فصل اول: مـــــروری بر سیر پیدایش شهرداری 3
مقدمه 3
سیر پیدایش شهرداری جهان: 3
3-1) سیر پیدایش شهرداری در ایران: 4
4-1) مدیریت شهری در دوران باستان: 6
5-1) مدیریت شهری در دوران اسلامی: 8
6-1) مدیریت شهری پس از مشروطیت: 11
2-6-1) قانون تشـــکیل وظایف و انتخـــاب شوراهای اســـلامی و انتخاب شـــهردار: 12
فصل دوم: مفهــــــوم شهرداری 14
1-2) تعریف شهرداری: 14
1-1-2) محدودۀ شهر: 14
2-1-2) سازمان شهرداری: 14
3-1-2) شهردار: 15
2-2) وظایف شهرداری: 15
3-2) وظایف مدیریت شهری در کلان شهر ها: 16
4-2) اهــداف مدیریت شـــهری در ایران: 18
5-2) هدف گذاری از سوی شهرداری ها : 19
فصل سوم: نمــــونه های موردی 21
1-3) مقدمه نمونه موردی: 21
2-3) شهرداري توبرکوري: 21
3-3) شهرداري منطقه 2 : 25
4-3) شهرداري منطقه 5: 27
5-3) شهرداری منطقه 16 تهران: 30
فصل چهارم: شناخت فضاها و عملکردها 35
1-4) برنامه فیزیکی: 35
4-4) ابعاد شبکه ی طراحی: 43
2-4-4) تعداد افراد ساکن برای اندازه های مختلف دفتری 44
فصل پنجم: شناخت بستر طراحـــــی 52
1-5) در مقیاس شهـــــر: 52
2-5) در مقیاس منطقـــــه: 59
. 1-2-2-5) ساختارها و عناصر طبیعی 60
2-2-2-5) ساختارها و عناصر مصنوعی 61
3-2-2-5) عناصر تاثیر گذار بر بافت یا عناصر ساختاری 61
3-5) در مقیــــــاس سایت: 67
فصل ششــم: فرآیند طـــــراحی 76
1-6) نیاز های برنامه فیزیکی 76
2-6) ارتباط فضاها: 81
3-6) ایده ی اسقرار فضــــاها و عمـــلکرد ها: 83
4-6) شکل گیری ایده ی حجمی: 84
فهرست منابع: 87
چکیده
از زمانی که انسانها با هم بودن را تجربه نمودند و اجتماع را به وجود اوردند نیاز به نیرویی برای کنترل اجتماع را احساس کردند.
با گسترش جوامع انسانی و پیدایش شهر روشهای متفاوتی برای اداره ی شهرها بکار گرفته شده است. روشی که در هر جامعه استفاده میشود بیانکر رابطه ی مردم و حکومت است. در حکومت های استبدادی مردم کنار گذاشته میشوند و در جوامع دموکراتیک مشارکت را تجربه میکنند.
گسترش شهر نشینی و به دنبال ان مشکلات خاص زندگی شهری بیش از پیش توجه به راهبرد ها و چاره های سودمند برای بهتر ساختن محیط زندگی شهروندان را ضروری ساخته است.محیطی که از خانه شروع میشود و به همراه شهروندان به نقاط مختلف شهر سفر می کند و آن را فرا می گیرد.
شهرداری به عنوان مهمترین سازمان مسؤل که وظیفه ی ارتقا کیفیت محیط شهری و تبیین خط مشی کالبدی را به عهده دارد خود باید در کالبدی شایسته جای گیرد.
هدف از این طرح اصلاح نگرش موجود به ساختمان های شهرداری از طریق بازافرینی فضاهای ناکارامد امروزی است. در این مسیر شناخت سیر پیدایش شهرداری ها در تاریخٰ ، مفهوم امروزی ، وظایف و مسؤلیت های آن مورد توجه بوده است.
طراحی مناسب ساختمان شهرداری ، هم با فرم بیرونی و کالبد آن دی ایجاد الگوی صحیح ساخت و ساز و هم با فراهم نمودن زمینه های فرهنگی و ایجاد فضاهای آرام و صمیمی نقش موثری در افزایش مشارکت مردمی در راستای تحقق اهداف شهرداری دارد. برای امکان بخشیدن به سازمان شهرداری شناخت کافی از محیط ، اجزای ان ،ارتباط آن ها و بستری برای تحقق این امر لازم میباشد.
شهرداری به عنوان نماینده ی دولت برای اداره ی شهرها نقش مهمی در نزدیکی مردم و مسئولین دارد. وظایف شهرداری ها گسترده و پیچیده است. از برنامه ریزی کالبدی آینده ی شهرها تا اجرای سنگفرش پیاده رو.
بنابر این مکان های شلوغی هستند که هرروزه مراجعین متعددی از اقشار مختلف برای حل مسائلشان به آنجا مراجعه می کنند.
متاسفانه شهرداری ها در ایران به صورت مجموعه ی اداری در نظر گرفته شده اند ونقش فرهنگی آنها نادیده گرفته شده و تبدیل به فضاهای سرد و پر اضطراب شده است.
پس از مطالعه ی نیاز ها و مسائل فضایی- عملکردی شهر و بررسی آنها می توان به این نکات اشاره کرد:
عدم وجود انسجام و هویت در ساخت و سازها و ساختار بنا ودر نتیجه شروع یک نوع معماری تقلیدی و بی هویتی.
بی توجهی به وجود ارزشها در تیپولوژی خاص معماری شهر و گسستن رابطه با مفاهیم و شیوه ی بیان معماری با هویت اصلی شهر.
اهمیت ندادن به نیاز ها و خواست مردم و ذینفعان واقعی در ساخت و ساز ها.
این مشکلات در رابطه با مبانی نظری حاکم بر معماری در فضای فکری جامعه می باشد. با توجه به این نیاز های فضایی شهر بازافرینی شهرداری از اهمیت خاصی برخوردار میشود.
فصل اول: مـــــروری بر سیر پیدایش شهرداری
مقدمه
از آنجا که شهرداری نهادی مردمی است, ریشه در تاریخ و تحوّلات اجتماعی دارد و در پاسخ به نیاز های جدید انسان, شهرنشینی شکل گـــرفته است باید بتواند هماهنگ با نیاز های شهرنـــشینان تغییر کند و این هماهنگی نیازمند شناخت چگونگی ارتباط مردم و شهرداری از گذشته تا حال اســـت.
از آنجا که مفهوم شهرداری در اروپا شکل گرفتـــه است ابتدا به مســیر پیدایش آن در جـــهان حرکت مدیریت شهری در ایران باستان تا شکل گیری شـــهرداری امروزی پرداخته است
سیر پیدایش شهرداری جهان:
تشکیل شهرداری ها در اروپا به قرون 11 تا 14 میلادی برمی گردد. در این زمــــان شهرها تا حدود زیادی از دولت ها مستقل گشــته اند و انجمن هایی برای اداره ی مورد داخـــلی آنها به وجود آمده و به تدریج اداره ی امور شـــهرها بر مبنای عدم تمرکز شکل گــــرفت.
قدرت موسسات مرکزی تابع دولت که برای رفاه مـــردم گام برمی داشته اند کم شده یا قدرت این موسسات به کلی منحل گردید. اقدامات کلیساها کاهش یافت و قوانین از انحصار حکام بیرون آمد؛ دخالت مردم در امور شهر زیاد شد؛ شهرداری به مفهوم امروزی شکل گرفت و به عنوان یک نهاد اداری و یکی از سندیکاهای مردمی که محل کاندیداهای مورد علاقه ی مردم شهر است به سازمان های نوپای دیگر اضافه شد.
اگرچه نیازمنـــدی های محـــلی باعث تکوین شهرداری شد ولی از نقش دولت ها هم نمیتوان چشم پوشی کرد زیرا دولت ها که به وســـیله ی سازمان های مرکزی مســـتقردر پایتخت نمیتوانستند کلیه ی امور مردم را حل و فصل کنند حیطه ی اقتدار خود را به قسمت هایی تقسیم کردند و ازسازمان های محلی به عنوان وسیله ای برای اجرای پاره ای از نظرات خود استفاده کردند.
در این میان شهـــرداری ها دو وظیف به عهده گرفتند؛ از یک طرف مسئول انجام قســـمتی از نیازمندی های محلی شـــهر خود شدند واز طـــرف دیگر به عنوان کارشـــناسان و راهنمای اجتمای شـــهر و مسئولین مورد اطمـــینان مردم سمت مشاورت و نمایندگی دولت را در امور رفاهــــی و محلی پیدا کردند. انجمن هایی به وجود آمد و خود یاری مردم در امور زیاد شد؛ قوانین اساسی نیز به مرور تحت تاثیر این رویه قـــرار گرفت به طوری که حقوق نسبــتا ثابتی برای شـــهرداری ها و دیگر ارگان های محــلی در نظر گرفته شد و درآمد، بودجه و مخـــارج آن به عهده ی خود آنـــها واگذار گردید.
3-1) سیر پیدایش شهرداری در ایران:
شهرداری از نظر لغوی از دو کلمه «شهر» و «داری» تشکیل گردیده که «داری» به معنی اداره و مدیریت و «شهر» پس از 1362 به جایی که دارای شهرداری باشد اطلاق می گردید. بنابراین از نظر لغوی شهرداری را میتوان سازمان اداره شهر دانست و در اصطلاح، شهرداری به واحدی گفته می شود که به منظور اداره امور محلی و ارائه خدمات عمومی موردنیاز شهروندان در یک مرکز جمعیتی با خصایص شهری تشکیل می شود.
از زمانی که تهران به صورت پایتخت سلسله قاجاریه در آمد افزون بر روشهای سنتی که از دیرباز وجود داشت، حاکمان و کلانتران شهر نیز وظایفی بر عهده گرفتند که بخشی از آنها چون نظافت معابر و میاه و جلوگیری از تجاوز و نیرنگ در کسب و تخلفات دیگر در زمره تکالیف کنونی شهرداریها قرار گرفت.
پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان، به واسطه آشناییهایی که با اصول تقسیم کار و روند اداره شهر در جوامع غربی داشتند تصمیم گرفتند طبق ضوابط خاصی به ساماندهی اوضاع شهر تهران بپردازند و در راستای آن تصمیم به جای میرزا عباس خان مهندس باشی که در دروه سلطنت ناصرالدین شاه توسط وی برای اداره تهران تعیین شده و به دلیل دخالتهای شاه و اطرافیانش عملاً نتوانسته بود کار چندان چشمگیر و قابل اعتنایی انجام دهد کسی را به ریاست شهر منصوب کنند و اجرای امور شهری را به عهده وی بگذارند که مسوولیتهایش مشخص باشد و آنها را بر اساس اختیاراتی مشخص و از پیش تعیین شده انجام بدهد و همان تفکر مقدمه تاسیس تشکیلاتی با عنوان بلدیه شد. به عبارت بهتر طرح ایجاد سازمان بلدیه پس از استعفای میرزا نصرالله خان مشیرالدوله به عنوان رئیس نخستین کابینه قانونی و مطابق این خواست مجلس که وزیران باید مسئول و در برابر دولت جوابگو باشند در تاریخ 29 اسفند سال 1285 ه.ق در مجلس اول مطرح شد.
فهـــــــرست
چکیده 1
فصل اول: مـــــروری بر سیر پیدایش شهرداری 3
مقدمه 3
سیر پیدایش شهرداری جهان: 3
3-1) سیر پیدایش شهرداری در ایران: 4
4-1) مدیریت شهری در دوران باستان: 6
5-1) مدیریت شهری در دوران اسلامی: 8
6-1) مدیریت شهری پس از مشروطیت: 11
2-6-1) قانون تشـــکیل وظایف و انتخـــاب شوراهای اســـلامی و انتخاب شـــهردار: 12
فصل دوم: مفهــــــوم شهرداری 14
1-2) تعریف شهرداری: 14
1-1-2) محدودۀ شهر: 14
2-1-2) سازمان شهرداری: 14
3-1-2) شهردار: 15
2-2) وظایف شهرداری: 15
3-2) وظایف مدیریت شهری در کلان شهر ها: 16
4-2) اهــداف مدیریت شـــهری در ایران: 18
5-2) هدف گذاری از سوی شهرداری ها : 19
فصل سوم: نمــــونه های موردی 21
1-3) مقدمه نمونه موردی: 21
2-3) شهرداري توبرکوري: 21
3-3) شهرداري منطقه 2 : 25
4-3) شهرداري منطقه 5: 27
5-3) شهرداری منطقه 16 تهران: 30
فصل چهارم: شناخت فضاها و عملکردها 35
1-4) برنامه فیزیکی: 35
4-4) ابعاد شبکه ی طراحی: 43
2-4-4) تعداد افراد ساکن برای اندازه های مختلف دفتری 44
فصل پنجم: شناخت بستر طراحـــــی 52
1-5) در مقیاس شهـــــر: 52
2-5) در مقیاس منطقـــــه: 59
. 1-2-2-5) ساختارها و عناصر طبیعی 60
2-2-2-5) ساختارها و عناصر مصنوعی 61
3-2-2-5) عناصر تاثیر گذار بر بافت یا عناصر ساختاری 61
3-5) در مقیــــــاس سایت: 67
فصل ششــم: فرآیند طـــــراحی 76
1-6) نیاز های برنامه فیزیکی 76
2-6) ارتباط فضاها: 81
3-6) ایده ی اسقرار فضــــاها و عمـــلکرد ها: 83
4-6) شکل گیری ایده ی حجمی: 84
فهرست منابع: 87
چکیده
از زمانی که انسانها با هم بودن را تجربه نمودند و اجتماع را به وجود اوردند نیاز به نیرویی برای کنترل اجتماع را احساس کردند.
با گسترش جوامع انسانی و پیدایش شهر روشهای متفاوتی برای اداره ی شهرها بکار گرفته شده است. روشی که در هر جامعه استفاده میشود بیانکر رابطه ی مردم و حکومت است. در حکومت های استبدادی مردم کنار گذاشته میشوند و در جوامع دموکراتیک مشارکت را تجربه میکنند.
گسترش شهر نشینی و به دنبال ان مشکلات خاص زندگی شهری بیش از پیش توجه به راهبرد ها و چاره های سودمند برای بهتر ساختن محیط زندگی شهروندان را ضروری ساخته است.محیطی که از خانه شروع میشود و به همراه شهروندان به نقاط مختلف شهر سفر می کند و آن را فرا می گیرد.
شهرداری به عنوان مهمترین سازمان مسؤل که وظیفه ی ارتقا کیفیت محیط شهری و تبیین خط مشی کالبدی را به عهده دارد خود باید در کالبدی شایسته جای گیرد.
هدف از این طرح اصلاح نگرش موجود به ساختمان های شهرداری از طریق بازافرینی فضاهای ناکارامد امروزی است. در این مسیر شناخت سیر پیدایش شهرداری ها در تاریخٰ ، مفهوم امروزی ، وظایف و مسؤلیت های آن مورد توجه بوده است.
طراحی مناسب ساختمان شهرداری ، هم با فرم بیرونی و کالبد آن دی ایجاد الگوی صحیح ساخت و ساز و هم با فراهم نمودن زمینه های فرهنگی و ایجاد فضاهای آرام و صمیمی نقش موثری در افزایش مشارکت مردمی در راستای تحقق اهداف شهرداری دارد. برای امکان بخشیدن به سازمان شهرداری شناخت کافی از محیط ، اجزای ان ،ارتباط آن ها و بستری برای تحقق این امر لازم میباشد.
شهرداری به عنوان نماینده ی دولت برای اداره ی شهرها نقش مهمی در نزدیکی مردم و مسئولین دارد. وظایف شهرداری ها گسترده و پیچیده است. از برنامه ریزی کالبدی آینده ی شهرها تا اجرای سنگفرش پیاده رو.
بنابر این مکان های شلوغی هستند که هرروزه مراجعین متعددی از اقشار مختلف برای حل مسائلشان به آنجا مراجعه می کنند.
متاسفانه شهرداری ها در ایران به صورت مجموعه ی اداری در نظر گرفته شده اند ونقش فرهنگی آنها نادیده گرفته شده و تبدیل به فضاهای سرد و پر اضطراب شده است.
پس از مطالعه ی نیاز ها و مسائل فضایی- عملکردی شهر و بررسی آنها می توان به این نکات اشاره کرد:
عدم وجود انسجام و هویت در ساخت و سازها و ساختار بنا ودر نتیجه شروع یک نوع معماری تقلیدی و بی هویتی.
بی توجهی به وجود ارزشها در تیپولوژی خاص معماری شهر و گسستن رابطه با مفاهیم و شیوه ی بیان معماری با هویت اصلی شهر.
اهمیت ندادن به نیاز ها و خواست مردم و ذینفعان واقعی در ساخت و ساز ها.
این مشکلات در رابطه با مبانی نظری حاکم بر معماری در فضای فکری جامعه می باشد. با توجه به این نیاز های فضایی شهر بازافرینی شهرداری از اهمیت خاصی برخوردار میشود.
فصل اول: مـــــروری بر سیر پیدایش شهرداری
مقدمه
از آنجا که شهرداری نهادی مردمی است, ریشه در تاریخ و تحوّلات اجتماعی دارد و در پاسخ به نیاز های جدید انسان, شهرنشینی شکل گـــرفته است باید بتواند هماهنگ با نیاز های شهرنـــشینان تغییر کند و این هماهنگی نیازمند شناخت چگونگی ارتباط مردم و شهرداری از گذشته تا حال اســـت.
از آنجا که مفهوم شهرداری در اروپا شکل گرفتـــه است ابتدا به مســیر پیدایش آن در جـــهان حرکت مدیریت شهری در ایران باستان تا شکل گیری شـــهرداری امروزی پرداخته است
سیر پیدایش شهرداری جهان:
تشکیل شهرداری ها در اروپا به قرون 11 تا 14 میلادی برمی گردد. در این زمــــان شهرها تا حدود زیادی از دولت ها مستقل گشــته اند و انجمن هایی برای اداره ی مورد داخـــلی آنها به وجود آمده و به تدریج اداره ی امور شـــهرها بر مبنای عدم تمرکز شکل گــــرفت.
قدرت موسسات مرکزی تابع دولت که برای رفاه مـــردم گام برمی داشته اند کم شده یا قدرت این موسسات به کلی منحل گردید. اقدامات کلیساها کاهش یافت و قوانین از انحصار حکام بیرون آمد؛ دخالت مردم در امور شهر زیاد شد؛ شهرداری به مفهوم امروزی شکل گرفت و به عنوان یک نهاد اداری و یکی از سندیکاهای مردمی که محل کاندیداهای مورد علاقه ی مردم شهر است به سازمان های نوپای دیگر اضافه شد.
اگرچه نیازمنـــدی های محـــلی باعث تکوین شهرداری شد ولی از نقش دولت ها هم نمیتوان چشم پوشی کرد زیرا دولت ها که به وســـیله ی سازمان های مرکزی مســـتقردر پایتخت نمیتوانستند کلیه ی امور مردم را حل و فصل کنند حیطه ی اقتدار خود را به قسمت هایی تقسیم کردند و ازسازمان های محلی به عنوان وسیله ای برای اجرای پاره ای از نظرات خود استفاده کردند.
در این میان شهـــرداری ها دو وظیف به عهده گرفتند؛ از یک طرف مسئول انجام قســـمتی از نیازمندی های محلی شـــهر خود شدند واز طـــرف دیگر به عنوان کارشـــناسان و راهنمای اجتمای شـــهر و مسئولین مورد اطمـــینان مردم سمت مشاورت و نمایندگی دولت را در امور رفاهــــی و محلی پیدا کردند. انجمن هایی به وجود آمد و خود یاری مردم در امور زیاد شد؛ قوانین اساسی نیز به مرور تحت تاثیر این رویه قـــرار گرفت به طوری که حقوق نسبــتا ثابتی برای شـــهرداری ها و دیگر ارگان های محــلی در نظر گرفته شد و درآمد، بودجه و مخـــارج آن به عهده ی خود آنـــها واگذار گردید.
3-1) سیر پیدایش شهرداری در ایران:
شهرداری از نظر لغوی از دو کلمه «شهر» و «داری» تشکیل گردیده که «داری» به معنی اداره و مدیریت و «شهر» پس از 1362 به جایی که دارای شهرداری باشد اطلاق می گردید. بنابراین از نظر لغوی شهرداری را میتوان سازمان اداره شهر دانست و در اصطلاح، شهرداری به واحدی گفته می شود که به منظور اداره امور محلی و ارائه خدمات عمومی موردنیاز شهروندان در یک مرکز جمعیتی با خصایص شهری تشکیل می شود.
از زمانی که تهران به صورت پایتخت سلسله قاجاریه در آمد افزون بر روشهای سنتی که از دیرباز وجود داشت، حاکمان و کلانتران شهر نیز وظایفی بر عهده گرفتند که بخشی از آنها چون نظافت معابر و میاه و جلوگیری از تجاوز و نیرنگ در کسب و تخلفات دیگر در زمره تکالیف کنونی شهرداریها قرار گرفت.
پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان، به واسطه آشناییهایی که با اصول تقسیم کار و روند اداره شهر در جوامع غربی داشتند تصمیم گرفتند طبق ضوابط خاصی به ساماندهی اوضاع شهر تهران بپردازند و در راستای آن تصمیم به جای میرزا عباس خان مهندس باشی که در دروه سلطنت ناصرالدین شاه توسط وی برای اداره تهران تعیین شده و به دلیل دخالتهای شاه و اطرافیانش عملاً نتوانسته بود کار چندان چشمگیر و قابل اعتنایی انجام دهد کسی را به ریاست شهر منصوب کنند و اجرای امور شهری را به عهده وی بگذارند که مسوولیتهایش مشخص باشد و آنها را بر اساس اختیاراتی مشخص و از پیش تعیین شده انجام بدهد و همان تفکر مقدمه تاسیس تشکیلاتی با عنوان بلدیه شد. به عبارت بهتر طرح ایجاد سازمان بلدیه پس از استعفای میرزا نصرالله خان مشیرالدوله به عنوان رئیس نخستین کابینه قانونی و مطابق این خواست مجلس که وزیران باید مسئول و در برابر دولت جوابگو باشند در تاریخ 29 اسفند سال 1285 ه.ق در مجلس اول مطرح شد.