پیشینه و مبانی نظری خودناتوان سازی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 46 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏نظریه‏‏های مربوط به خودناتوان‏‏سازی
‏ هیگینز (1990، به نقل از نیکنام و همکاران،1389) بنیان‏‏های اصلی رفتارهای خودناتوان‏‏ساز را از گذشته تا روان‏‏شناسی عزت‏‏نفس آدلر دنبال می‏‏کند که طبق آن، انگیزه‏‏های افراد از نیاز به جبران احساسات ذهنی، حقارت و ضعف نشأت می‏‏گیرند. در سال‏‏های اخیر نیز، نظریه‏‏های مختلفی از خودناتوان‏‏سازی تحت تئوری‏‏های هدف (مارتین و همکاران‏-Martin et al.
‏،2003)، نیاز (الیوت و چرچ‏-Elliot&Church
‏،2003)، انگیزش خودارزشی (کاوینگتون‏-Covington
‏،1973)، خودتائیدی(سیگل و همکاران‏-Siegel et al.
‏،2005) و خود تنظیمی‏-Self-regulation
‏(هندریکس و هیرت‏-Hendrix&Hirt
‏،2009) تعیین شده‏‏است.
‏نظریه آدلر
‏ آدلر معتقد بود که احساس‏‏های حقارت‏-Inferiority feelings
‏ همیشه به عنوان یک نیروی برانگیزاننده در رفتار وجود دارند. او نوشت: انسان‏‏بودن یعنی خود را حقیر احساس‏‏کردن، چون این حالت در همه ما مشترک است، نشانه ضعف نا به‏‏هنجاری نیست. این احساس‏‏ها منبع همه تلاش‏‏های انسان برای غلبه‏‏کردن بر حقارت حتی واقعی یا تخیلی‏‏مان است. آدلر معتقد بود که کودک از قدرت و نیرومندی والدین خود و از نا امیدی تلاش برای مقاومت یا مبارزه با آن قدرت آگاه است. در نتیجه کودک نسبت افراد بزرگتر و نیرومندتر اطراف خود احساس حقارت را پرورش می‏‏دهد. اگر چه تجربه اوّلیه حقارت به کودکی مربوط می‏‏شود ولی به صورت ارثی تعیین نشده‏‏است، ‏بلکه این تجربه از محیط ناشی می‏‏شود که برای همه کودکان یکسان است، بنابراین احساس‏‏های حقارت، گریز ناپذیرند، امّا از آن مهم‏‏تر ضروری هستند، زیرا برای تلاش و رشدکردن انگیزش فراهم می‏‏آورند.
‏ هر چه سن فرد بالاتر می‏‏رود؛ بر تمایل او به اینکه بر ضعف خود غلبه کند و همانند دیگران شود و کارهایی کند که آن‏‏ها می‏‏کنند افزوده می‏‏شود. او به پیشرفت‏‏های خود قانع نیست و پیوسته احساس حقارت می‏‏کند و به دنبال هدف‏‏های تازه‏‏تر و عالی‏‏تر می‏‏رود امّا گاهی نیز پیش می‏‏آید که آدمی نقص یا ضعف (چشمان ضعیف، سردرد، زخم معده) را بهانه قرارداده و برای خودداری از انجام کارهای دشوار یا برای توجیه شکستی که در به ثمررساندن آن‏‏ها برخوردار است، دلیل‏‏تراشی کنند. آدلر بر این باور است، کودکانی که دارای نقص بدنی هستند، خود را برای روبرو شدن با پیشامدهای زندگی ناتوان احساس می‏‏کنند و این احساس ممکن است آن‏‏ها را از کار و کوشش بازدارد و بر ناتوانی آن‏‏ها بیافزاید. (به نقل از سیاسی، 1388)
‏نظریه موری
‏ همه روان‏‏شناسان نسبت به نیازها که انگیزه‏‏های مهم رفتار آدمی هستند توجه داشته‏‏اند، ولی هیچ‏‏یک از آن ها به اندازه موری در این باب تأکید نکرده و به شرح و بسط و طبقه‏‏بندی آن‏‏ها نپرداخته است. به نظر موری، نیاز تصور آدمی از نیرویی است که در مغز جای دارد و اندیشه و عمل را چنان تنظیم می‏‏کند که وضعیت نامطلوبی را به جهت معینی تغییر می‏‏دهد. درایت تعریف مقصود موری از تنظیم اندیشه و عمل این است که حرکت و فعلی را که نیاز موجب می‏‏شود، تصادفی و خود به خودی نیست و مقصود او از وضعیت نامطلوب، این است که نیاز زاده‏‏ی نارضایتی است و آدمی را به سوی هدف رضایت بخش متوجه می‏‏سازد.
‏ موری فهرستی 20گانه از نیازها ارائه داده است، در این فهرست موری به دو نیاز اشاره کرده‏‏است که به نظر می‏‏رسد این نیازها فرد را به خودناتوان‏‏سازی سوق می‏‏دهد.
‏نیاز به حفظ حیثیت: در برابر انتقاد، سرزنش، حمله و هجوم به دفاع از خود پرداختن، اشتباه یا شکستی را پنهان داشتن، یا با دلیل تراشی به توجیه آن پرداختن.
‏نیاز به پرهیز از شکست: خودداری از عمل از بیم شکست احتمالی، دوری‏‏جستن از هرچیزی که موجب تحقیر باشد، اجتناب‏‏کردن از وضعیت یا شرایطی که در آن احتمال تمسخر، بیزاری یا بی‏‏اعتنایی دیگران می‏‏رود.
‏ در یک طبقه‏‏بندی موری نیازها را به دو طبقه نیازهای آشکار و نیازهای ناآشکار تقسیم می‏‏کند. نیازهای آشکار آن‏‏هایی هستند که برآوردشان را فرامن مجاز می‏‏داند و احیاناً از طرف اجتماع مورد ستایش و پاداش هستند، مانند نیاز به حفظ حیثیت و جبران شکست، نیازهای ناآشکار، نیازهایی هستند که از نظر فرامن چندان مقبول نیستند و در اجتماع نیز ناپسند به شمار می‏‏آیند مانند نیاز به پرخاش و لذت جویی، البته در اجتماعات مختلف نوع نیازهای ناپسند و پسندیده ممکن است فرق داشته باشد. (سیاسی، 1388)
‏نظریه اسناد
‏ فرضیه اصلی نظریه اسناد این است که مردم فعالانه در جست وجوی کشف چرایی رخ‏‏دادن وقایع هستند. به عبارت دیگر، ما نه فقط می‏‏توانیم بدانیم دیگران چگونه رفتار می‏‏کنند، بلکه می‏‏خواهیم بدانیم چرا اینگونه رفتار می‏‏کنند، زیرا تشخیص می‏‏دهیم که این دانش می‏‏تواند به ما کمک کند پیش‏‏بینی کنیم آن‏‏ها در آینده چگونه رفتار خواهند کرد. فرآیندی که از طریق آن ما چنین اطلاعاتی را جست وجو می‏‏کنیم، اسناد گفته می‏‏شود. به تعریفی رسمی‏‏تر اسناد به تلاش‏‏های ما برای درک علل زیربنایی رفتار دیگران و در برخی موارد علل رفتار خودمان اطلاق می‏‏شود. (بارون و بیرن و برنسکامب‏-Baron & Biren & Berneskamb
‏، به نقل از کریمی، 1388)
‏ در زمینه‏‏های آموزشگاهی و تحصیلی، موفقّیت و شکست اغلب به توانایی، تلاش، شانس و دشواری یا آسانی تکلیف نسبت داده می‏‏شود که در این میان، توانایی و تلاش بیش از همه به عنوان علّت موفقّیت و ‏شکست در نظر گرفته شده‏‏اند. افراد به هنگام تبیین پیامدهای پیشرفت، بیشتر این اهمّیت را به شایستگی (توانایی) و میزان تلاش خود می‏‏دهند.