نگرش اساطیری در ساخت خمره های تدفینی ایران باستان

نگرش اساطیری در ساخت خمره های تدفینی ایران باستان
نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 144 صفحه

چکیده:
اسطوره روایتگر رویدادی است که بشریت از طریق تمسک به آن به رفع بیگانگی از پدیده های طبیعی پیرامون خود می پردازد. از مهمترين راه هاي شناخت اساطیر حاکم بر يك جامعه باستاني، مطالعه تدفين هاي آن است. شاید بتوان گفت آداب تدفين و اساطیر مرتبط، معلول دیدگاه انسان درباره مرگ و درگذشتگان بوده که در طول زمان دستخوش تحول و تطور گردیده است. از دیرباز اهتمام بر نیالودن عناصر اربعه موجب استفاده از مواد خاصي جهت به خاك سپاري مردگان گردید؛ يكي از اين موارد با پیشینه کهن در فرهنگ ایران، سفالينه است که به صورت انواع ظروف تدفین ظاهر شده و از پركاربردترين آنها مي توان به گورخمره اشاره كرد. شکل ظاهری خمره ها، تشریفات، نحوه قرارگيري جسد و دفن خمره ها و اشياء مکشوفه همگی بازتاب برخی مفاهیم اساطیری و فلسفی است و به گونه ای عینی در خمره های تدفینی نمود پیدا کرده است.رویکرد این پژوهش نگرش اساطیری به خمره های تدفینی بوده و به روش تاریخی – توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. با فرض تنوع محدوده جغرافیایی و یکسانی محدوده زماني در نگرش مفاهیم اسطوره ای در تدفین خمره ای در ایران باستان می توان به وجوه اشتراكي در باب اساطیر و آیین هادست یافت.
این پژوهش در ۵فصل تدوین گردیده است: فصل اول به ساختار کلی پژوهش می پردازد. فصل دوم دیدگاه های اساطیری مؤثر بر تدفین و شیوه های تدفین در ایران باستان را شرح می دهد. فصل سوم در دو بخش دوران پيش از تاريخ و دوران تاریخی به دسته بندی تدفین های خمره ای می پردازد. فصل چهارم قابلیت های زیبایی شناختی سفال به عنوان یکی از عرصه های ظهور تفکرات دینی، آیینی و اساطیری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در فصل پنجم نیز به نتیجه گیری خواهیم پرداخت.
کلید واژه: اسطوره، ایران باستان، سفال، گورخمره

فهرست مطالب:
مقدمه 1
فصل اول: کلیات
۱-۱ مقدمه 4
۱-۲ هدف تحقیق 4
۱-۳ بیان مسأله و تشریح ابعاد آن 4
۱-۴ اهمیت مسأله تحقیق 5
۱-۵ انگیزه محقق در انتخاب موضوع 6
۱-۶ سؤالات تحقیق 7
۱-۷ فرضیه های تحقیق 7
۱-۸ محدوده مطالعه و مقطع زمانی تحقیق 7
۱-۹ مروری بر ادبیات تحقیق 8
۱-۱۰ جمع بندی مطالب فصل اول 8
فصل دوم: نگرش های اساطیری و تاریخی مرگ در ایران باستان
۲-۱ مقدمه 9
۲-۲ اعتقادات و آیین ها در جوامع اولیه 9
۲-۲-۱ تجلی دین در جوامع ابتدایی 9
۲-۲-۲ انواع باورهای دینی 10
۲-۲-۳ نیاز معنوی دستمایۀ آفرینندگی 11
۲-۲-۴ مرگ و رستاخیز 12
۲-۳ تدفین در اساطیر ایران باستان 14
۲-۳-۱ زروان گرایی 15
۲-۳-۲ آیین زرتشت 17
۲-۳-۳ میترائیسم 19
۲-۳-۴ آناهیتا 20
۲-۳-۵ تأثیر كيش يوناني 20
۲-۴ شيوه هاي تدفين در ايران باستان 21
۲-۴-۱ استودان 22
۲-۴-۲ آرامگاه های سردابه ای 23
۲-۴-۳ آرامگاه چاهی با ظروف تدفین 24
۲-۴-۴ قبرستان با ظروف تدفین 25
۲-۴-۵ خاکستردان 26
۲-۴-۶ تدفین گورخمره ای 27
۲-۵ جمع بندی مطالب فصل دوم 27
فصل سوم: خمره های تدفینی
۳-۱ مقدمه 29
۳-۲ تدفين هاي خمره اي دوران پيش از تاريخ 29
۳-۲-۱ چغاگاوانه 29
۳-۲-۲ تپه حاجي فيروز 30
۳-۲-۳ قلعه گوشه 31
۳-۲-۴ اریسمان 34
۳-۲-۵ سیلک 35
۳-۲-۶ تپه اسماعیل آباد 37
۳-۲-۷ چشمه علی 37
۳-۲-۸ تپه زاغه 37
۳-۲-۹ محوطه الهایی 38
۳-۲-۱۰ تپه قلی درویش 39
۳-۲-۱۱ تپه گیان 40
۳-۲-۱۲ محوطه ازبکی 41
۳-۲-۱۳ مارال تپه 42
۳-۲-۱۴ کلورز 44
۳-۲-۱۵ قلعه کوتی 44
۳-۲-۱۶ هفت تپه 45
۳-۲-۱۷ گوهر تپه 48
۳-۳ تدفين هاي خمره اي دوران تاريخی 49
۳-۳-۱ آکروپل وشهرشاهی در شوش 50
۳-۳-۲ تل آپادانا 52
۳-۳-۳ کنگاور 52
۳-۳-۴ محوطه شیر سنگ 54
۳-۳-۵ تپه خرمن 54
۳-۳-۶ تپه کن یری 55
۳-۳-۷ آیری زمین (تپه نخود) 56
۳-۳-۸ تپه پیه درق 56
۳-۳-۹ تپه همت سلاله 57
۳-۳-۱۰ چوجیران 57
۳-۳-۱۱ گرمی 57
۳-۳-۱۲ طاق بستان 60
۳-۳-۱۳ گهرتپه 61
۳-۳-۱۴ تنگه هرمز 62
۳-۳-۱۵ تپه سنجر 63
۳-۳-۱۶ نخل ابراهیمی 63
۳-۳-۱۷ دستوا 64
۳-۳-۱۸ ستون های سنگی در دوگور دوپا 65
۳-۳-۱۹ تپه شیان 66
۳-۴ جمع بندی مطالب فصل سوم 67
فصلچهارم: سفال بستری مناسب جهت بروز ارزش های فکری و بصری
۴-۱ مقدمه 70
۴-۲ نسبت گورخمره های سفالین با اساطیر و باورها 71
۴-۳ زیبایی شناسی خمره های تدفینی 73
۴-۴ جمع بندی مطالب فصل چهارم 74
فصل پنجم: نتیجه گیری و تبیین فرضیات
۵-۱ فرضیه اول 76
۵-۲ فرضیه دوم 76
۵-۳ نتیجه گیری 77
فهرست منابع و مآخذ 81