پیشینه و مبانی نظری سبک های مقابله

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 34 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏سبک‏های مقابله
‏از‏ ‏اوايل‏ ‏دهه 1970 بسياري‏ ‏از‏ ‏محققان‏ ‏به‏ ‏مطالعه‏ ‏پاسخ‏‏هاي هوشيار‏ ‏در‏ ‏شرايط‏ ‏تنيدگي‏ ‏زاي‏ ‏بيروني‏ ‏كه‏ ‏افراد‏ ‏در‏ ‏برابر موقعيت‏‏هاي‏ ‏منفي‏ ‏و‏ ‏بحرانی‏ ‏از‏ ‏خود‏ ‏نشان‏ ‏مي‏‏دهند،‏ ‏علاقمند‏ ‏شدند (قریشی‏راد، 1389).
‏به طوری که مقابله‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏متغیرهایی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به صورت‏ ‏گسترده‏ ‏در‏ ‏چارچوب‏ ‏روان‏ ‏شناسی‏ ‏سلامت‏ ‏مورد مطالعه‏ ‏قرار‏ ‏گرفته‏ ‏است (هابفول، شوارزر و چون - Hobfoll, Schwarzer & Chon
‏، 1998؛ به نقل از غضنفری و قدم‏پور، 1387). لازاروس و فولکمن - Lazarus & Folkman
‏ (1984) معتقدند که مقابله عبارت است از مجموعه کوشش‏های شناختی و رفتاری برای غلبه بر مطالبات بیرونی و درونی که به نظر فرد انرژی‏بر و فراتر از منابع موجود او است.
‏شناسایی‏ ‏شکل‏‏های‏ ‏موثر‏ ‏مقابله‏ ‏به عنوان‏ ‏متغیر‏ ‏واسطه‏‏ای‏ ‏در‏ ‏رابطه‏ ‏استرس- بیماری،‏ ‏خط‏ ‏مقدم پژوهش‏‏ها‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏حوزه‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏اختصاص‏ ‏داده‏ ‏است (سامرفیلد - Somerfield
‏، 2000؛ به نقل از غضنفری و قدم‏پور، 1387). ‏به‏ ‏طور‏ ‏كلي‏ ‏سبك‏‏هاي‏ ‏مقابله‏‏اي‏ ‏به‏ ‏تلاش‏‏هاي شناختي‏ ‏و‏ ‏رفتاري‏ ‏براي‏ ‏جلوگيري،‏ ‏مديريت‏ ‏و‏ ‏كاهش‏ ‏تنيدگي اطلاق‏ ‏مي‏‏شود (پنتلی و توماکا - Penley & Tomaka
‏، 2002؛ به نقل از ‏ضيغمي و‏ ‏پوربهاءالديني‏ ‏زرندي‏، 1390).
‏از دیدگاه لازاروس و فولکمن مقابله عبارت است از: تلاش‏‏های فکری، هیجانی، رفتاری فرد که هنگام روبه‏‏رو شدن با فشارهای روانی به منظور غلبه کردن، تحمل کردن و یا به حداقل رساندن عوارض استرس به کار گرفته می‏‏شود (لازاروس و فولکمن، 1960). بر اساس بررسی‏‏ها موقعی که با استرس و شرایط بحرانی رو به رو می‏‏شویم روش مقابله‏‏مان را از یک فهرست بزرگ‏‏تر و گوناگون انتخاب می‏‏کنیم گر چه فهرست بزرگی از روش‏‏های مقابله‏‏ای داریم لیکن اغلب به تعدادی از راهبردهای مقابله پیش از سایر راهبردها اعتماد می‏‏کنیم و راهبردهایی را مورد استفاده قرار می‏‏دهیم که ما را با موقعیت‏‏های آسیب‏‏زا سازگار نماید با این همه روش مقابله با استرس مقداری پایداری در موقعیت‏‏های گوناگون نشان می‏‏دهند (لیویدووتین
- Levedoouteen
‏، 1997؛ به نقل از زارع، 1383). لذا یکی از موارد شایان توجه نقش تفاوت‏‏های فردی در فرایند مقابله است هر یک از ما سبک مشخصی برای مقابله با مشکلات‏‏مان داریم و موقعی که عنوان می‏‏کنیم شخصی بامشکلاتش مقابله می‏‏کند به طور حتمی بیان می‏‏نمائیم که وی آن‏‏ها را به صورت مؤثری دستکاری می‏‏کند در واقع فرایندهای مقابله ممکن است شامل دامنه‏‏ای از سلامتی تا آسیب شناختی محض باشد کارلس کارور - Charles Carner
‏ و همکارانش ‏همبستگی میان هر روش مقابله با برخی متغیرهای شخصیتی مثل عزت نفس - self esteem
‏ و اضطراب - anxiety
‏ را اندازه‏‏گیری کردند آن‏‏ها دریافتند که برخی الگوهای مقابله‏‏ای (روش‏‏های مقابله فعال برنامه ریزی شده) با عزت نفس بالا و اضطراب پایین همبسته هستند. در صورتی که الگوهای رویاوریی دیگر با عزت نفس پایین و اضطراب همبستگی دارد. یافته‏‏هایی از این قبیل برای تمایز بین الگوهای مقابله با استرس بهداشتی و آن‏‏هایی که منجربه ناسازگاری می‏‏گردد را مشخص می‏‏نماید. با این حال هیچ راهبرد مقابله‏‏ای نمی‏‏تواند پی‏‏آمد موفقی را تعیین نماید. علاوه بر این ارزش سازگاری هر روش مقابله‏‏ای به موقعیت طبیعی آن بستگی دارد. به طوری که حتی راهبردهای مقابله غیرمنطقی نیز ممکن است در برخی موارد ارزش سازگاری داشته باشد (چین آوه، ایشاک و صالح‏ - Chinaveh, Ishak & Salleh
‏، 2010).
‏سبك زندگي ناسالم، با تلاش‏‏هاي مقابله‏‏اي در زندگي كه بيشتر مربوط به ارزيابي‏‏هاي‏ ‏شناختي و شيوه مقابله‏‏اي در قالب رفتارهاي ناسالم است، ارتباط تنگاتنگ دارد‏.‏ ب‏ه ‏ويژه يك‏ ‏رابطه معناداري با درماندگي در حل مسئله در اين سبك مقابله‏‏اي وجود دارد‏. ‏پس رفتار‏ ‏ناسالم و يك زندگي ناسالم نتيجه خلاقيت كمتر در حل مسئله و اطمينان كمتر به توانايي‏ ‏حل مسئله است‏.‏ اين‏ ‏گونه افراد احساس درماندگي بيشتري دارند و منبع كنترل بيروني تر‏ ‏دارند و از اخلاق حرفه اي پايين تر برخوردارند زياده طلب و احساس كنترل و مهارت كمتري‏ ‏را تجربه مي كنند از حمايت اجتماعي و تحمل جسمي كمتري برخوردارند تحريك پذيري‏ ‏بيشتري دارند و اسنادهاي دروني ثابت و كلي بيشتري دارند در حالي كه تصور رفتار و
‏ ‏سبك زندگي سالم كاملا متفاوت است‏.‏ اين‏‏گونه افراد شيوه مقابله و ارزيابي شناختي‏ ‏مثبت‏‏تري دارند، احساس درماندگي كمتر، منزلت بالاتر، نمرات بالاتر در كنترل زندگي و‏ ‏مهارت‏‏هاي زندگي و نگرش مثبت به سلامتي و ورزش، كمتر از مشكلات فرار كرده و بيشتر‏ ‏با آن‏‏ها روبرو مي شوند حمايت بيشتري دريافت مي‏‏كنند و از نظر هيجاني كمتر تحريك‏ ‏پذيرند‏.‏ بنابراين رفتار سالم، سلامتي را پيش بيني مي‏‏كند و ارزيابي‏‏هاي شناختي در فرايند‏ ‏ترس و سلامتي نقش مهمي را دارند‏.‏ در نتيجه مي‏‏توان گفت سلامتي رواني و جسماني‏ ‏افراد هم تحت تاثير ارزيابي شناختي و هم شيوه مقابله اي آنان قرار دارد‏ (‏كاسيدي،‏ 2002؛ به نقل از ‏كاكاوند و پارسامنش‏، 1389؛ چین‏آوه و همکاران، 2010). ‏در هر صورت مقابله نقش مهم و مؤثری در سازش رفاه و سلامتی انسان دارد پژوهش‏‏های مختلف نشان می‏‏دهد که روش‏‏های مقابله مساله مدار از روش‏‏های مقابله غیرمساله‏‏مدار بر رفاه و سلامتی افراد تأثیر می‏‏گذارد (چین‏آوه و همکاران، 2009). در نظریه شناختی هیجانی، بیان می‏گردد که استرس‏زا بودن رویدادها، پدیده‏ای اساساً شخصی است و کارکرد تعامل فرد با محیط و ارزیابی او از وقایع بالقوه تهدید کننده و چالش برانگیز است (لازاروس، 1977). بنابراین در رویکرد فوق، فرض بر این است که استرس در صورتی ایجاد می‏شود که شخص موقیعتی را چالش برانگیز ‏و طاقت فرسا ارزیابی کند یا منابع کافی برای سازگاری با این موقعیت در اختیار نداشته باشد. بنابراین لازم است که تمامی افراد به راهبردهای مقابله با آن آشنا باشند. لازاروس و فولکمن (1997)، راهبردهای مقابله را به عنوان مجموعه‏ای از پاسخ‏های رفتاری و شناختی تعریف کرده‏اند که هدفشان به حداقل رساندن فشارهای موقعیت استرس‏زاست‏.‏
‏14-2 انواع شیوه‏‏های مقابله‏‏ای
‏به طور کلی در برخورد با وضعیت‏‏های استرس زا دو نوع مقابله از طریق افراد به کار گرفته می‏‏شود 1- مقابله‏‏های کارآمد و 2- مقابله‏‏های ناکارآمد. آن چه تحت عنوان مهارت‏‏های مقابله‏‏ای مطرح می‏‏شود همان روش‏‏های برخورد با مسائل است که از طرف فرد به طورآگاهانه طراحی و به اجرا در می‏‏آید و نتیجه آن حل مسئله و یا افزایش ظرفیت روان